Skąd się biorą wielokrotne układy gwiazd? Mamy pierwsze obserwacje ich powstawania
18 stycznia 2024, 16:41Ponad 80% gwiazd o masie większej od Słońca istnieje w układach podwójnych lub wielokrotnych. Kluczowe pytanie, na które od dawna usiłowali odpowiedzieć astronomowie brzmiało, czy gwiazdy te narodziły się w takich układach, czy też powstały osobno i z czasem zbliżyły się do siebie, tworząc układy. Dotychczas przeprowadzane symulacje komputerowe pokazywały, że gwiazdy już rodzą się w układach wielokrotnych. Jednak astronomowie chcieli przekonać się, jak jest naprawdę. Ostatnie obserwacje za pomocą teleskopu ALMA pozwoliły w końcu rozwiązać tę zagadkę.
Quipu – największa struktura w (lokalnym) wszechświecie
26 lutego 2025, 10:06W danych z nieczynnego już satelity ROSAT (Roentgen Satellite) znaleziono największą superstrukturę w lokalnym wszechświecie. I, jak twierdzą jej odkrywcy, największą w ogóle strukturę, o której można powiedzieć, że stanowi całość. Naukowcy z Instytutu Maxa Plancka, Uniwersytetu Ludwika i Maksymiliana w Monachium, Uniwersytetu w Kapsztadzie i Europejskiej Agencji Kosmicznej przyjrzeli się obszarowi położonemu w odległości 416–826 milionów lat świetlnych od Ziemi (przesunięcie ku czerwieni z=0,03–0,06).
Gołębie nawigują przez prawe nozdrze
4 lutego 2011, 13:49Nawigując, gołębie polegają głównie na powonieniu. Młode osobniki uczą się rozpoznawać zapachy środowiskowe przynoszone do gołębnika przez wiatr, by potem znaleźć drogę do domu z nieznanej okolicy. Co ciekawe, ostatnio niemiecko-włoski zespół zademonstrował, że ptaki nawigują znacznie gorzej, gdy zatka im się prawe nozdrze.
Przedłużona młodzieńczość bonobo
18 grudnia 2013, 14:47Mimo że po urodzeniu szympansy i bonobo dzielą podobne warunki, rozwijają się u nich odmienne wzorce zachowania. Wg naukowców z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej Maxa Plancka w Lipsku i Królewskiego Towarzystwa Zoologicznego w Antwerpii, może to być spowodowane różnymi poziomami jednego z hormonów tarczycy.
Oporne na ścieranie zęby trzonowe Homo naledi
8 marca 2018, 13:14Bardziej oporne na ścieranie zęby Homo naledi sugerują, że jadł on bardziej szorstkie pokarmy niż 2 inne hominidy z Afryki Południowej: Australopithecus africanus i Paranthropus robustus.
Nasz mózg uczy się poruszania ciałem, analizując gigantyczną liczbę wzorców
11 maja 2022, 11:21W jaki sposób mózg decyduje, jak najlepiej poruszać naszym ciałem? Okazuje się, że dla układu nerwowego to spore wyzwanie, gdyż mamy setki mięśni, które muszą być koordynowane setki razy na sekundę, a liczba możliwych wzorców koordynacji, z których musi wybierać mózg, jest większa niż liczba ruchów na szachownicy, mówi profesor Max Donelan z kanadyjskiego Simon Fraser University
Jak rozprzestrzeniała się malaria? Zrekonstruowano 5500 lat historii choroby
14 czerwca 2024, 09:47Malaria to jedna z najbardziej zabójczych chorób w historii ludzkości. W 2022 roku zanotowano 249 milionów zakażeń i 608 000 zgonów w 85 krajach. Obecnie ograniczona jest głównie do obszarów tropikalnych, ale nieco ponad 100 lat temu występowała na połowie powierzchni Ziemi, w tym w USA, Kanadzie, w Skandynawii i na Syberii. Choroba jest przedmiotem intensywnych badań, również dotyczących jej historii i ewolucji
Fuzja jądrowa: padł ważny rekord. Stellarator, w który zainwestowała Polska, pokonał tokamaki
4 czerwca 2025, 12:34Wendelstein 7-X, największy stellarator na świecie, pobił światowy rekord w kluczowym parametrze fuzji jądrowej, potrójnym iloczynie (triple product). Stellaratory to, po tokamakach, najbardziej popularna architektura reaktorów fuzyjnych. Oba rodzaje mają swoje wady i zalety, jednak stellaratory są trudniejsze do zbudowania, dlatego też świat skupia się głównie na tokamakach. Obecnie istnieje około 50 tokamaków i 10 stellaratorów.
Błądzenie myślami świadczy o pojemności pamięci
20 marca 2012, 11:28Natężenie tendencji do błądzenia myślami zależy od pojemności pamięci roboczej.
Baterie z celulozowej pianki
3 czerwca 2015, 05:29Szwedzko-amerykański zespół naukowców opracował bardzo pojemne elastyczne baterie z pulpy drzewnej. Eksperci z Królewskiego Instytutu Technologicznego oraz Uniwersytetu Stanforda wykorzystali nanocelulozę do stworzenia materiału przypominającego piankę, która może zostać wykorzystana do tworzenie struktur 3D
